Ulgi podatkowe prosta spółka akcyjna – z jakich może korzystać?

Prosta spółka akcyjna jest spółką kapitałową, więc podatkowo wrzucamy ją do tego samego worka co spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością czy klasyczną S.A. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz innych spółkach kapitałowych obowiązują inne wymogi dotyczące minimalnego kapitału zakładowego, podczas gdy w PSA minimalny kapitał zakładowy wynosi tylko 1 zł. PSA posiada osobowość prawną, podobnie jak inne spółki kapitałowe, co oznacza jej niezależność majątkową od wspólników. Oznacza to, że jej dochody podlegają opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w ustawie o CIT, a sama forma PSA nie daje żadnej „ekstra” preferencji tylko dlatego, że jest nowoczesna i fajnie się nazywa. W PSA akcjonariuszami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, co wpływa na elastyczność prowadzenia działalności gospodarczej.

Dobra wiadomość jest jednak taka, że ustawodawca nie zamknął przed PSA żadnych drzwi, jeżeli chodzi o istniejące już ulgi podatkowe. PSA – podobnie jak inne spółki kapitałowe – podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Jeżeli spółka spełnia warunki przewidziane w ustawie o CIT – może korzystać z tych samych preferencji, co inne spółki kapitałowe.

Poniżej znajdziesz przegląd najważniejszych ulg, które w praktyce mogą mieć znaczenie dla działalności prowadzonej w formie prostej spółki akcyjnej.

Wprowadzenie do prostej spółki akcyjnej

Prosta spółka akcyjna to odpowiedź na potrzeby nowoczesnych przedsiębiorców, którzy chcą szybko i elastycznie rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej. Wprowadzona do polskiego prawa w 2021 roku, prosta spółka akcyjna łączy w sobie zalety spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, klasycznej spółki akcyjnej oraz elementy znane ze spółek osobowych. Największą rewolucją jest minimalny kapitał akcyjny – wystarczy już 1 zł, by założyć PSA, co znacząco obniża próg wejścia w porównaniu do innych spółek kapitałowych. Dzięki temu prosta spółka akcyjna stała się szczególnie atrakcyjna dla startupów, innowacyjnych firm i wszystkich tych, którzy cenią sobie szybkość działania oraz ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki. PSA to nowoczesna forma prowadzenia działalności, która pozwala skupić się na rozwoju biznesu, a nie na formalnościach i gromadzeniu wysokiego kapitału akcyjnego.

CIT w prostej spółce akcyjnej – punkt wyjścia

PSA jest podatnikiem CIT. PSA podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, podobnie jak inne spółki kapitałowe. Zasadniczo jej dochody (inne niż z zysków kapitałowych) opodatkowane są stawką 19%. W określonych sytuacjach, gdy spełnione są warunki „małego podatnika” albo podatnika rozpoczynającego działalność, można zastosować obniżoną 9% stawkę CIT. Ta niższa stawka nie obejmuje jednak dochodów z zysków kapitałowych. Dochody PSA podlegają podatkowi dochodowemu, a sama spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. PSA podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych zarówno w zakresie dochodów z działalności operacyjnej, jak i zysków kapitałowych.

To ważne tło: opodatkowanie spółki PSA odbywa się na zasadach przewidzianych dla podatników CIT. Wszystkie ulgi, o których mowa niżej, działają w ramach CIT – obniżają podstawę opodatkowania albo wpływają na efektywne opodatkowanie określonych dochodów. PSA nie ma odrębnego reżimu ulg, korzysta z tego samego katalogu, co pozostałe spółki kapitałowe.

Jeżeli chcesz regularnie dostawać praktyczne wskazówki o podatkach i prowadzeniu biznesu – dołącz do mojego newslettera. Dzięki temu nic ważnego Ci nie umknie.

Dywidenda z prostej spółki akcyjnej a podatki i ZUS

Zysk wypracowany przez PSA może być wypłacany akcjonariuszom w formie dywidendy albo – na specyficznych zasadach – z kapitału akcyjnego. W PSA, podobnie jak w pozostałych spółkach kapitałowych, wypłata zysku spółki w formie dywidendy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W przypadku wypłaty dywidendy może wystąpić podwójne opodatkowanie, najpierw na poziomie spółki, a następnie po stronie wspólnika. Wypłata zysku spółki na rzecz akcjonariuszy PSA może podlegać opodatkowaniu zarówno w przypadku osób fizycznych, jak i w odniesieniu do zyskach osób prawnych. Mechanizmy opodatkowania dywidend i wypłat z kapitału akcyjnego w PSA są zbliżone do tych obowiązujących w pozostałych spółkach kapitałowych. Dla akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej objęcie akcji wiąże się z wniesieniem wkładów, które stanowią części kapitału akcyjnego.

• dla akcjonariusza będącego osobą fizyczną dywidenda to przychód z kapitałów pieniężnych, opodatkowany 19% zryczałtowanym PIT, bez możliwości rozliczenia kosztów uzyskania przychodu i bez łączenia z dochodami ze skali,
• dla akcjonariusza będącego podatnikiem CIT – co do zasady – jest to przychód z zysków kapitałowych, chyba że spełnione są warunki do zastosowania zwolnienia dywidendowego (np. posiadanie odpowiedniego pakietu akcji przez wymagany okres).

W PSA możliwa jest również wypłata dywidendy z kapitału akcyjnego, pod warunkiem zachowania minimalnego poziomu tego kapitału (nie może spaść poniżej 1 zł) i zdolności spółki do regulowania zobowiązań po wypłacie. Środki zgromadzone na kapitale akcyjnym mogą być wypłacane akcjonariuszom, co w określonych przypadkach powoduje powstanie przychodu po stronie wspólnika. Z podatkowego punktu widzenia nie jest to jednak „magiczna” droga obejścia opodatkowania, takie wypłaty także są traktowane jako przychód akcjonariusza i mogą podlegać podwójnemu opodatkowaniu.

Warto też pamiętać o ZUS:

• samo posiadanie akcji w PSA nie powoduje obowiązku opłacania składek,
• ale jeżeli wkładem do spółki jest świadczenie pracy lub usług, akcjonariusz jest traktowany – na potrzeby ubezpieczeń społecznych – jak osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, z pełnym pakietem składek (w tym zdrowotnej).

Ulga B+R oraz IP Box w prostej spółce akcyjnej

PSA, podobnie jak inne spółki kapitałowe, może korzystać z ulg przewidzianych dla działalności innowacyjnej. Prosta spółka akcyjna umożliwia wniesienie wkładów niepieniężnych, w tym w postaci świadczenia pracy lub usług. Objecie akcji prostej spółki akcyjnej (akcje PSA) może nastąpić właśnie za wkład niepieniężny, co jest szczególnie istotne dla startupów i innowacyjnych firm. W PSA wkłady niepieniężne, takie jak świadczenie pracy, nie powodują powstania przychodu po stronie akcjonariusza. PSA, jako jedna z prostych spółek akcyjnych, daje szerokie możliwości gromadzenia kapitału na rozwój innowacji. Dodatkowo, w PSA decyzje zarządcze mogą być podejmowane z wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, co zwiększa elastyczność działania spółki. Ustawa o CIT nie wyłącza prostej spółki akcyjnej z możliwości stosowania ani ulgi B+R, ani IP Box.

Ulga badawczo-rozwojowa (B+R)

Jeżeli PSA prowadzi działalność badawczo-rozwojową (np. rozwija oprogramowanie, tworzy nowe rozwiązania technologiczne, opracowuje prototypy), może:

1. zaliczyć wydatki B+R do kosztów uzyskania przychodu na zasadach ogólnych, a następnie
2. dodatkowo odliczyć je jako tzw. koszty kwalifikowane w ramach ulgi B+R.

W praktyce oznacza to „podwójne” rozliczenie tych samych kosztów – najpierw w kosztach podatkowych, a potem w odliczeniu od dochodu.

Kluczowe jest prawidłowe zakwalifikowanie działalności jako B+R, wyodrębnienie kosztów i ich odpowiednia dokumentacja – bez tego ulga będzie ryzykowna. Prawidłowe rozliczenie ulgi B+R może znacząco wpłynąć na uzyskaniu dochodu podlegającego opodatkowaniu.

IP Box

Jeżeli prosta spółka akcyjna uzyskuje dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, takich jak:

• patenty,
• prawa ochronne na wzór,
• autorskie prawa do programu komputerowego,

może rozważyć zastosowanie IP Box, czyli preferencyjnego opodatkowania tych dochodów 5% stawką CIT. Dochody z IP Box mogą być zaliczane do zyskach osób prawnych, co wpływa na sposób ich opodatkowania.

W praktyce IP Box jest szczególnie atrakcyjny dla PSA działających w sektorach IT, nowych technologii, R&D pod warunkiem, że spółka faktycznie prowadzi prace rozwojowe, a nie tylko „kupuje” gotowe prawa.

Ulga na prototyp – przedłużenie ulgi B+R

W ramach pakietu ulg na innowacje pojawiła się również ulga na prototyp, która jest naturalnym „kolejnym krokiem” po uldze B+R. Skierowana jest do podatników, którzy:

• ponoszą wydatki na przygotowanie prototypu produktu,
• testują go i wdrażają do produkcji seryjnej.

Ulga ta pozwala na dodatkowe odliczenie części kosztów związanych z fazą prototypowania i wdrożenia. Dla PSA, która rozwija nowe rozwiązania i nie kończy na samych pracach koncepcyjnych, może to być realne obniżenie podstawy opodatkowania. Co istotne, ulga na prototyp może być szczególnie przydatna w procesie gromadzenia kapitału na wdrożenie nowych rozwiązań, umożliwiając korzystniejsze warunki finansowania innowacyjnych projektów.

Ulga na złe długi w CIT a PSA

Prosta spółka akcyjna, jak każdy podatnik CIT, może skorzystać z ulgi na złe długi, jeżeli nie otrzyma zapłaty od swojego kontrahenta w określonym czasie.

Mechanizm polega na tym, że:

• wierzyciel (czyli tutaj PSA) może zmniejszyć podstawę opodatkowania o wartość nieuregulowanej należności,
• dłużnik ma obowiązek zwiększyć podstawę opodatkowania o tę kwotę.

W CIT terminem granicznym jest co do zasady 90 dni od upływu terminu płatności. Ulgę można stosować zarówno na etapie zaliczek na podatek, jak i w rozliczeniu rocznym.

PSA nie ma tu żadnego specjalnego traktowania – ale też nie jest z ulgi wyłączona. Warunek jest jeden: trzeba spełniać wymogi ustawowe (np. brak powiązań określonego rodzaju i odpowiednie udokumentowanie należności).

Ulga na ekspansję i ulga na robotyzację – kiedy mają znaczenie w PSA?

Wraz z tzw. Polskim Ładem pojawiły się kolejne preferencje, z których – przy spełnieniu warunków – PSA także może korzystać.

Ulga na ekspansję

Celem tej ulgi jest wsparcie przedsiębiorców inwestujących w rozwój sprzedaży, w tym:

• poszerzanie rynków zbytu,
• promocję produktów,
• udział w targach, misjach handlowych itp.

Jeżeli prosta spółka akcyjna inwestuje środki w działania zwiększające sprzedaż własnych produktów (a nie cudzej marki), może – obok podstawowego ujęcia wydatków w kosztach – skorzystać z dodatkowego odliczenia części tych wydatków.

W praktyce ulga na ekspansję może być ciekawa dla PSA, która z etapu „developmentu” przechodzi do intensywnej sprzedaży i skalowania biznesu.

Ulga na robotyzację

Druga z „nowych” preferencji to ulga na robotyzację. Pozwala ona odliczyć dodatkowo część kosztów np. zakupu robotów przemysłowych, określonych maszyn, oprogramowania czy szkoleń z nimi związanych – pod warunkiem, że spełniają ustawowe definicje.

Dla PSA, która inwestuje w automatyzację procesów produkcyjnych czy logistycznych, może to być realne wsparcie przy dużych nakładach inwestycyjnych.

Przeanalizuj ze mną swoją sytuację, skontaktuj się poprzez formularz kontaktowy:

PSA a pozostałe ulgi podatkowe

Poza wymienionymi wyżej preferencjami, prosta spółka akcyjna, jako podatnik CIT, co do zasady może korzystać również z innych ulg dostępnych dla spółek kapitałowych, o ile tylko:

• prowadzi działalność w sposób mieszczący się w ustawowych definicjach,
• poprawnie dokumentuje koszty,
• spełnia wszystkie warunki formalne (limity, terminy, wymogi sprawozdawcze).

Warto dodać, że niektóre ulgi podatkowe mogą dotyczyć także podatków pośrednich, w zależności od charakteru działalności spółki.

Sam fakt, że mamy do czynienia z „prostą spółką akcyjną”, nie jest ani biletem wstępu, ani blokadą. Liczy się treść działalności, a nie etykietka formy prawnej.

Czy prosta spółka akcyjna ma „własne” ulgi podatkowe?

Nie. Ustawodawca nie stworzył osobnych ulg „tylko dla PSA”. Z drugiej strony – nie ograniczył jej dostępu do żadnej istotnej preferencji przewidzianej w ustawie o CIT.

Praktyczny wniosek jest prosty:

• PSA korzysta z tego samego katalogu ulg, co spółki z o.o. i klasyczne spółki akcyjne,
• znaczenie ma to, jak prowadzisz działalność (innowacje, eksport, inwestycje, windykacja należności), a nie tylko to, że wybrałaś akurat prostą spółkę akcyjną.

Jeżeli w Twojej PSA pojawiają się projekty B+R, prace nad oprogramowaniem, większe inwestycje w automatyzację, ekspansję na nowe rynki albo regularne problemy z niepłacącymi kontrahentami – to sygnał, że warto usiąść nad ulgami i policzyć, ile realnie możesz zaoszczędzić na CIT.

Zalety prostej spółki akcyjnej w kontekście ulg podatkowych

Jedną z istotnych zalet, jakie oferuje prosta spółka akcyjna w kontekście ulg podatkowych, jest brak podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) przy wnoszeniu lub podwyższaniu kapitału akcyjnego. To realna oszczędność już na starcie, zwłaszcza dla firm, które planują dynamiczny rozwój i częste zmiany w strukturze kapitału. Dodatkowo, prosta spółka akcyjna może korzystać z preferencyjnej stawki CIT 9% lub podstawowej 19%, w zależności od spełnienia ustawowych warunków – co pozwala zoptymalizować obciążenia podatkowe w pierwszych latach działalności. Wypłata dywidendy z kapitału akcyjnego traktowana jest jako przychód z zysków kapitałowych, co w określonych przypadkach może być korzystne dla akcjonariuszy, zwłaszcza jeśli są osobami prawnymi i mogą skorzystać ze zwolnienia dywidendowego. Prosta spółka akcyjna daje więc elastyczność i dostęp do ulg podatkowych, które mogą realnie wpłynąć na efektywność finansową spółki.

Wady prostej spółki akcyjnej w kontekście ulg podatkowych

Choć prosta spółka akcyjna otwiera wiele drzwi do ulg podatkowych, nie jest pozbawiona pewnych ograniczeń. Przede wszystkim, aby skorzystać z ulgi podatkowej na działalność badawczo-rozwojową, PSA musi spełnić konkretne warunki ustawowe – nie każda działalność automatycznie kwalifikuje się do preferencji B+R. Dodatkowo, wypłata dywidendy z kapitału akcyjnego, choć elastyczna, może prowadzić do podwójnego opodatkowania – najpierw na poziomie spółki akcyjnej, a następnie po stronie akcjonariuszy. To typowa cecha spółek kapitałowych, która może być mniej korzystna w porównaniu do jednoosobowej działalności gospodarczej czy spółek osobowych, gdzie podatek płaci się tylko raz. Warto więc przed wyborem prostej spółki akcyjnej dokładnie przeanalizować, czy planowany model biznesowy pozwoli w pełni wykorzystać dostępne ulgi podatkowe.

Porównanie ulg podatkowych PSA z innymi formami spółek

Porównując ulgi podatkowe dostępne dla prostej spółki akcyjnej z innymi formami spółek, widać wiele podobieństw do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zarówno PSA, jak i spółka z o.o. są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) i mogą korzystać z preferencyjnej stawki CIT 9% lub podstawowej 19%, jeśli spełnią odpowiednie kryteria. Jednak prosta spółka akcyjna wyróżnia się znacznie niższym minimalnym kapitałem akcyjnym – wystarczy 1 zł, podczas gdy w spółce z o.o. czy klasycznej spółce akcyjnej wymagane są wyższe kwoty.

Co więcej, w przypadku prostej spółki akcyjnej nie ma obowiązku ujawniania wysokości kapitału akcyjnego w umowie spółki, co daje większą swobodę w zarządzaniu strukturą kapitałową. Dzięki temu PSA jest bardziej elastyczna i dostępna dla szerszego grona przedsiębiorców, zachowując jednocześnie wszystkie kluczowe ulgi podatkowe przewidziane dla spółek kapitałowych.

Podsumowanie

Prosta spółka akcyjna nie ma własnych, „szytych na miarę” preferencji podatkowych, ale może korzystać z pełnego katalogu ulg dostępnych w CIT. Ulga B+R, IP Box, ulga na prototyp, ekspansję, robotyzację czy ulga na złe długi – wszystkie te rozwiązania są w zasięgu PSA, o ile spółka spełnia ustawowe warunki i odpowiednio udokumentuje koszty. W praktyce dobrze zaprojektowana struktura PSA pozwala realnie obniżyć efektywne opodatkowanie, zwłaszcza w firmach technologicznych, innowacyjnych i skalujących sprzedaż. Kluczem jest połączenie odpowiedniej konstrukcji korporacyjnej z umiejętnym wykorzystaniem ulg – inaczej część pieniędzy po prostu „ucieka” do fiskusa.

Jeśli chcesz przeanalizować, z których ulg Twoja spółka może bezpiecznie skorzystać, albo zastanawiasz się nad wyborem najkorzystniejszej formy prowadzenia działalności, zapraszam Cię na konsultację.