Spory między wspólnikami – Jak rozwiązywać konflikty bez sądu?

Konflikty między wspólnikami niemal zawsze negatywnie wpływają na funkcjonowanie spółki. Spór wewnątrz organizacji może paraliżować procesy decyzyjne, co z kolei grozi utratą silnej pozycji firmy na rynku. Dlatego też rozwiązanie wewnętrznych sporów leży w interesie zarówno wspólników, jak i samej spółki. W przypadku zaistnienia konfliktu warto rozważyć możliwość skorzystania z alternatywnych metod rozwiązywania sporów, np. mediacji biznesowych. W tym artykule postaram się omówić zagadnienie mediacji.

Spis treści

Czym jest mediacja?

Mediacja to alternatywny model rozstrzygania sporów. Z definicji wskazuje się, że jest on szybszy i tańszy od postępowania sądowego. W mediacji bierze udział niezależna osoba trzecia będąca profesjonalnym mediatorem. Rolą mediatora jest wspieranie stron konfliktu w komunikacji, doprecyzowaniu interesów i w wypracowaniu obustronnie akceptowalnego kompromisu. Mediacja, w tym mediacja biznesowa, jest procesem dobrowolnym, poufnym i prowadzony według określonych zasad, a jednocześnie ma nieformalny charakter, dostosowany do woli stron. Mediator nie pełni roli arbitra, co oznacza, że nie osądza, nie wydaje wyroku ani nie narzuca rozwiązań. Jego zadaniem jest pomoc stronom w osiągnięciu porozumienia, pozostawiając decyzję w ich rękach.

Rodzaje mediacji

Mediacja sądowa odbywa się z inicjatywy sądu, który wybiera mediatora z listy stałych mediatorów sądowych. Mediator ten samodzielnie kontaktuje się ze stronami konfliktu, zapraszając ich na spotkanie. Mediacja sądowa wyróżnia się tym, że posiada ustawowo określony termin realizacji oraz z góry ustalone koszty, które są regulowane odpowiednimi przepisami.

Mediacja pozasądowa jest inicjowana przez strony, które wspólnie mogą wybrać mediatora albo jedna ze stron zwraca się do mediatora, prosząc go o kontakt z drugą stroną w sprawie propozycji mediacji. W tej sytuacji strony samodzielnie ustalają termin spotkania, a mediator sugeruje neutralne, odpowiadające wszystkim uczestnikom miejsce. Koszty mediacji pozasądowej są regulowane na podstawie umowy zawartej między mediatorem a stronami.

Podstawowe zasady mediacji

Celem mediacji jest znalezienie rozwiązania, które zadowoli wszystkie strony konfliktu. Aby to osiągnąć, proces mediacyjny powinien bazować na kilku kluczowych zasadach:

Dobrowolność oznacza, że:

strony konfliktu nie są zobligowane do osiągnięcia porozumienia,
uczestniczą w mediacji z własnej inicjatywy,
mają prawo wycofać się na każdym etapie mediacji,
mediator nie może wywierać presji, by zmusić strony do udziału w procesie.

Bezstronność polega na tym, że:

mediator pozostaje neutralny i nie faworyzuje żadnej strony,
zachowuje obiektywizm w każdej sytuacji,
wszyscy uczestnicy mediacji mają równe prawa i są traktowani sprawiedliwie,
mediator nie opowiada się po żadnej stronie i odnosi się do wszystkich z szacunkiem.

Neutralność wyraża się w tym, że:

mediator nie narzuca stronom żadnych rozwiązań,
wspiera strony w samodzielnym podejmowaniu decyzji,
pomaga w urealnieniu i konkretyzacji ustaleń podjętych przez strony.

Szybkość mediacji polega na tym, że:

proces ten trwa krócej niż sprawa sądowa,
konflikt może zostać rozwiązany już na pierwszym spotkaniu mediacyjnym,
unika się zbędnego stresu, jaki mógłby wynikać z wielokrotnego stawiennictwa przed sądem i długotrwałego procesu.

Profesjonalizm mediacji oznacza, że:

mediator jest osobą w pełni wykwalifikowaną i kompetentną do prowadzenia mediacji,
mediator dba o wzajemny szacunek między stronami,
proces mediacji przebiega w uporządkowany sposób, składając się z określonych etapów, nad którymi czuwa mediator.

Poufność gwarantuje, że:

wszelkie sprawy i informacje omawiane podczas mediacji są objęte tajemnicą,
mediator nie ujawnia nikomu treści rozmów,
mediator nie może być powołany na świadka w związku z informacjami uzyskanymi w trakcie mediacji,
zasada ta zapewnia uczestnikom poczucie bezpieczeństwa w trakcie procesu mediacyjnego.

Podsumowanie

Postępowanie mediacyjne nie daje gwarancji zakończenia konfliktu, ani natychmiastowej poprawy relacji między wspólnikami. Jeśli nie ma widoków na pozytywne zakończenie mediacji i osiągnięcie porozumienia, wówczas można zaproponować powierzenie zarządu spółki osobie trzeciej, profesjonalnemu zarządowi. Bez wątpienia jednak mediacja jest najskuteczniejszym wyborem dla tych, którzy chcą nie tylko zakończyć spór, ale także odbudować relacje i kontynuować współpracę.