Fiskus nie ma prawa dowolnie oceniać Twoich działań

Oszustwa karuzelowe w VAT to jedno z poważniejszych zagrożeń dla polskiego systemu podatkowego. Przemiany gospodarcze, a także rozwój branży e-commerce, powodują, że organy podatkowe stają się coraz bardziej czujne i podejrzliwe, co w praktyce często prowadzi do nadmiernego kontrolowania przedsiębiorców. Szczególnie skomplikowana staje się sytuacja przedsiębiorców, którzy współpracują z kontrahentami, którzy mogą być podejrzani o udział w tego typu oszustwach. Czy jednak każda współpraca z takim podmiotem automatycznie oznacza, że przedsiębiorca również bierze udział w oszustwie karuzelowym? Czy fiskus ma prawo dyktować przedsiębiorcom, z kim powinni współpracować?

Odpowiedzi na te pytania dostarcza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 19 czerwca 2024 r. (sygn. I SA/Wr 952/23), który wskazuje, jak w takich sytuacjach traktować rzetelnych przedsiębiorców i kiedy można kwestionować decyzje organów podatkowych. Wyrok ten może stanowić punkt odniesienia w sprawach, które wciąż budzą wiele wątpliwości i kontrowersji, szczególnie w odniesieniu do odpowiedzialności przedsiębiorców za działania ich kontrahentów.

Niestety, współpraca z organami podatkowymi w takich sprawach to niejednokrotnie droga przez mękę. Procedury są skomplikowane, a sama możliwość skutecznego odwołania się od decyzji fiskusa bywa ograniczona. Dlatego, aby chronić swoje interesy i uniknąć poważnych konsekwencji prawnych, warto skorzystać z usług prawnika, który pomoże przejść przez zawiłe przepisy, udzieli fachowej porady i, jeśli zajdzie taka potrzeba, będzie reprezentował przedsiębiorcę w sporach z organami podatkowymi.

Zachęcamy do skorzystania z naszej pomocy – zyskaj pewność, że Twoje działania są zgodne z przepisami, a współpraca z kontrahentami nie będzie niosła za sobą ryzyka. Przedstawimy Ci najlepsze rozwiązania prawne, które pozwolą uniknąć problemów z fiskusem. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące swojej sytuacji podatkowej, skontaktuj się z nami – pomożemy Ci przejść przez ten trudny proces.

Należyta staranność to podstawa, ale fiskus nie może wymagać niemożliwego

Sąd podkreślił, że oszustwa karuzelowe często wykorzystują rzetelnych podatników jako narzędzie do legalizacji procederu. Samo istnienie „znikającego podatnika” w łańcuchu dostaw nie wystarczy do zakwestionowania transakcji. Kluczowe jest udowodnienie, że przedsiębiorca wiedział lub powinien był wiedzieć o nieuczciwym charakterze transakcji.

Jeśli organ podatkowy nie jest w stanie tego wykazać, powinien skupić się na analizie staranności podatnika. Należy zatem sprawdzić, czy przedsiębiorca dochował należytej staranności przy weryfikacji swoich kontrahentów. WSA jasno wskazał, że samo podważanie działań podatnika nie jest wystarczające do odebrania mu prawa do odliczenia VAT.

To przedsiębiorca decyduje, z kim współpracuje – nie fiskus

Sąd podkreślił, że wybór kontrahentów należy do decyzji podatnika. Organy podatkowe nie mogą narzucać przedsiębiorcy, jak prowadzić swój biznes. W uzasadnieniu wyroku czytamy:

„To podatnik, a nie organ decyduje o doborze kontrahentów. Trudno uznać w tej sytuacji, że współpraca z kontrahentem powiązanym kapitałowo i osobowo może świadczyć przesądzająco o świadomym udziale w karuzeli podatkowej.”.

To istotne stanowisko, ponieważ przedsiębiorcy nie mogą być automatycznie uznawani za uczestników oszustwa. Nie można ich obwiniać tylko dlatego, że współpracują z określonymi podmiotami, a fiskus nie może również uznaniowo oceniać ich decyzji biznesowych.

Organ podatkowy namawiał do czynu nieuczciwej konkurencji?

Jednym z kontrowersyjnych zarzutów fiskusa było stwierdzenie, że podatnik powinien był „skrócić łańcuch dostaw”. Fiskus sugerował, że podatnik powinien wyeliminować swojego dostawcę i kupować towar bezpośrednio od podmiotu na wcześniejszym etapie obrotu.

Sąd uznał ten zarzut za bezpodstawny i zwrócił uwagę na niebezpieczne konsekwencje takiego podejścia:

„Umknęło organowi podatkowemu, że sugerując jako właściwy taki rodzaj postępowania, namawia on skarżącą do dokonania czynu mogącego nosić znamiona czynu nieuczciwej konkurencji.”.

Zdaniem WSA, organ faktycznie sugerował podatnikowi rozwiązanie umowy ze swoim dostawcą, co mogłoby zostać uznane za naruszenie art. 12 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. To ważny sygnał, że fiskus nie powinien ingerować w decyzje biznesowe przedsiębiorców. Ponadto, taka ingerencja mogłaby narazić ich na odpowiedzialność prawną, co jest nieakceptowalne.

Co ten wyrok oznacza dla przedsiębiorców?

1. Organ podatkowy nie może automatycznie uznawać podatnika za uczestnika oszustwa. Zwłaszcza, gdy w jego łańcuchu dostaw pojawił się nierzetelny kontrahent.
2. Wybór dostawców i kontrahentów to decyzja biznesowa przedsiębiorcy – fiskus nie ma prawa narzucać, z kim powinien współpracować.
3. Nie można wymagać od podatnika, by eliminował kontrahentów tylko dlatego, że urzędnik uzna to za „lepsze rozwiązanie”.
4. Sądy coraz częściej bronią przedsiębiorców przed nadmiernymi interpretacjami organów podatkowych, które nie mają podstaw w prawie.

Wyrok WSA we Wrocławiu wzmacnia pozycję przedsiębiorców w sporach podatkowych i ogranicza możliwość stosowania przez fiskusa nieuzasadnionych domniemań. Pokazuje to, że obrona swoich praw w sądzie ma sens. Jest to szczególnie ważne, gdy organy podatkowe próbują interpretować rzeczywistość na swoją korzyść, kosztem uczciwych firm. Sprawy podatkowe, w których istotną kwestią jest zarzut udziału w procederze oszustwa karuzelowego są szczególnie zawiłe. Warto w tym zakresie posiłkować się profesjonalną pomocą prawną świadczoną przez radcę prawnego.

Wyrok nie jest jeszcze prawomocny. Cała treść orzeczenia jest dostępna tutaj.

Podsumowanie

Podsumowując, wyrok WSA we Wrocławiu podkreśla, że organ podatkowy nie ma prawa automatycznie uznawać przedsiębiorcy za uczestnika oszustwa, zwłaszcza w sytuacji, gdy w łańcuchu dostaw pojawia się nierzetelny kontrahent. Wybór dostawców to decyzja biznesowa, którą fiskus nie może narzucać. Organy podatkowe coraz częściej muszą uznawać, że nadmierna interpretacja sytuacji bez konkretnych dowodów jest niezgodna z prawem, co powinno dawać nadzieję przedsiębiorcom.

Jednak rzeczywistość pokazuje, że pomimo wyroków chroniących przedsiębiorców, organy podatkowe nieustannie tworzą tony dokumentów, przygotowując swoją narrację i próbując narzucać nieuzasadnione domniemania. Niestety, te działania mają poważne konsekwencje dla uczciwych firm, które przez niepotrzebną biurokrację i błędne interpretacje tracą dorobki swojego życia.

W takim kontekście warto zainwestować w pomoc prawną, by skutecznie bronić swoich praw i uniknąć zgubnych konsekwencji działań organów podatkowych. Profesjonalna pomoc prawnika, zwłaszcza w sprawach związanych z oszustwami karuzelowymi, może okazać się kluczowa w ochronie interesów przedsiębiorcy.

Chcesz być na bieżąco z ważnymi informacjami dotyczącymi prawa podatkowego? Zapisz się na nasz newsletter, aby otrzymywać najnowsze porady i informacje, które pomogą Ci w prowadzeniu biznesu i unikaniu ryzyk prawnych.