Fałszywe faktury wystawione przez pracownika – wyrok TSUE z 30 stycznia 2024 r.

Fałszywe faktury wystawione przez pracownika, nawet bez wiedzy i zgody pracodawcy, to problem, który może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 30 stycznia 2024 r. (sprawa nr C-442/22) stanowi istotny punkt odniesienia dla przedsiębiorców, którzy mogą stać w obliczu podobnych sytuacji. Chociaż wydaje się, że odpowiedzialność za fałszywe faktury powinna spoczywać na osobie, która je wystawiła, w rzeczywistości to pracodawca może ponosić konsekwencje podatkowe, nawet jeśli nie miał wiedzy o nieprawidłowościach.

Takie sytuacje rodzą poważne pytania o odpowiedzialność przedsiębiorcy za działania pracowników. Ważne jest także, jak zapobiegać podobnym przypadkom w przyszłości.

Odpowiedzialność za fałszywe faktury nie dotyczy tylko osób, które je wystawiły. Może obejmować także przedsiębiorcę, jeśli nie dopełnił obowiązków związanych z kontrolą personelu.

Z tego powodu niezwykle ważne jest, aby przedsiębiorcy podejmowali odpowiednie środki ostrożności w zarządzaniu swoimi pracownikami, wdrażali systemy kontroli wewnętrznej i regularnie szkolili personel w zakresie poprawności wystawiania faktur. Przygotowanie na nadchodzący obowiązek Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) może stanowić dodatkowe wyzwanie, zwłaszcza gdy pracownicy nadal popełniają błędy przy wystawianiu faktur. Aby uniknąć ryzyka nieprawidłowości, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w podatkach i prawie gospodarczym, który pomoże w opracowaniu odpowiednich procedur oraz strategii zarządzania fakturami i dokumentami księgowymi. Dzięki takiej współpracy można zminimalizować ryzyko błędów oraz ewentualnych konsekwencji prawnych, które mogą wyniknąć z działalności firmy.

Jeśli chcesz skorzystać z profesjonalnej pomocy w tym zakresie, wypełnij formularz kontaktowy – wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązania dla Twojej firmy i pomożemy zabezpieczyć Cię przed ryzykiem podatkowym.

Zarys sprawy

Polska spółka z o.o. prowadziła działalność gospodarczą w latach 2001–2015, zajmując się m.in. sprzedażą paliw. Spółka prowadziła pełną księgowość, była czynnym podatnikiem VAT i zatrudniała średnio 14 pracowników.

Organy podatkowe przeprowadziły kontrolę podatkową wobec Spółki. W jej wyniku ustaliły, że od stycznia 2010 r. do kwietnia 2014 r. wystawiono w imieniu Spółki 1679 fałszywych faktur. Łączna kwota VAT z tych faktur wynosiła 1.497.847 zł. Spółka nie rozliczyła tego VAT w budżecie ani nie wykazała go w rejestrach i deklaracjach. Natomiast inne przedsiębiorstwa zaksięgowały te faktury i odliczyły wykazany na nich VAT.

Spółka przeprowadziła wewnętrzną weryfikację. Ustaliła, że fałszywe faktury wystawiała jedna z jej pracownic – kierownik stacji benzynowej. Pracownica była uprawniona do wystawiania faktur w imieniu Spółki. Wystawiała faktury zbiorcze na podstawie paragonów, które pracownicy zbierali z koszy na śmieci.

Fałszywe faktury miały inny format niż faktury wystawiane przez Spółkę. Pracownica wystawiała je pod nieobecność zastępcy kierownika. Nie drukowała ich kopii ani nie przekazywała ich do księgowości. Wykorzystała dane pracodawcy bez jego wiedzy i zgody. Wystawiła faktury wykazujące VAT, aby nabywcy mogli nielegalnie odliczyć podatek.

Spółka ustaliła, że fałszywe faktury nie powstały na jej komputerze służbowym. Pracownica nie wystawiała ich również w pomieszczeniach stacji paliw.

Spółka zaskarżyła decyzję drugiej instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, jednak ten sąd przychylił się do stanowiska organów podatkowych. Następnie, Spółka złożyła skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który to skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Trybunał w wyroku z 30 stycznia 2024 r. (C-442/22) uznał, że Spółka jako pracodawca nie dochowała należytej staranności. Nie wdrożyła procedury weryfikującej pracowników uprawnionych do wystawiania faktur. Pracodawca musi kontrolować działania swoich pracowników i dbać o bezpieczeństwo danych firmy. System nadzoru powinien zapobiegać wykorzystywaniu danych Spółki do wystawiania fałszywych faktur i oszustw podatkowych.

Z całym wyrokiem możesz zapoznać się tutaj.

Opinia Rzecznik Generalnej Juliane Kokott z 21 września 2023 r. wskazuje, że gdyby fałszywe faktury wystawiła osoba spoza firmy, Spółka nie ponosiłaby odpowiedzialności. W tej sprawie pracownica posłużyła się danymi swojego pracodawcy, co oznacza, że to Spółka odpowiada na zasadzie ryzyka.

Podatnicy powinni wdrożyć wewnętrzny system zarządzania ryzykiem. Pracodawca nie może ślepo ufać pracownikom – musi działać prewencyjnie i dbać o właściwą kontrolę nad procesem wystawiania faktur.

Z opinią rzecznika możesz zapoznać się tutaj.

Fałszywe faktury, niefrasobliwi pracownicy i KSeF

Wyrok TSUE jasno pokazuje, że pracodawca, choć nieświadomy działań pracownika, może ponosić konsekwencje związane z fałszywymi fakturami, jeśli nie dochował należytej staranności w zakresie kontroli. Oznacza to, że przedsiębiorcy powinni wdrożyć skuteczne procedury nadzoru nad procesem wystawiania faktur, aby zminimalizować ryzyko błędów i nadużyć.

Szczególne znaczenie ma to w kontekście zbliżającego się obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), w którym raz wystawiona faktura nie będzie mogła zostać dowolnie poprawiona. Każdy błąd – niezależnie od tego, czy dotyczy kwoty, stawki podatku czy ilości towarów – będzie wymagał wystawienia faktury korygującej. W związku z tym pracownicy muszą zwracać jeszcze większą uwagę na prawidłowość swoich działań, a pracodawcy powinni wdrożyć odpowiednie mechanizmy kontroli i weryfikacji.

Aby skutecznie zabezpieczyć firmę przed ryzykiem podatkowym, warto współpracować z doświadczonym doradcą podatkowym lub prawnikiem. Profesjonalne wsparcie pozwoli wdrożyć skuteczne procedury, uniknąć kosztownych błędów i zapewnić zgodność z przepisami. Jeśli chcesz zadbać o bezpieczeństwo swojej firmy, skontaktuj się ze mną – wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązania.

Chcesz być na bieżąco z najważniejszymi zmianami w przepisach podatkowych i prawnych oraz skutecznie unikać kosztownych błędów? Zapisz się na mój newsletter!

Regularnie dzielę się praktycznymi wskazówkami, analizami oraz sprawdzonymi strategiami optymalizacji podatkowej i prawnej, które pomogą Ci podejmować świadome decyzje, zabezpieczyć Twój biznes i legalnie oszczędzać na podatkach.

Nie przegap wartościowych informacji – zapisz się już teraz i zyskaj przewagę w zarządzaniu swoimi finansami i zobowiązaniami prawnymi!