Odpowiedzialność podatkowa i karnoskarbowa- Warszawa

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania podatkowe

Jeżeli egzekucja wobec spółki okaże się choćby w części bezskuteczna, wówczas na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej członek zarządu odpowiada za zaległości podatkowe spółki całym swoim majątkiem osobistym. Odpowiedzialność ta nie ma charakteru automatycznego – organ podatkowy musi wykazać winę członka zarządu w zakresie niezłożenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości albo niewskazania mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych.

Właściwy moment na zgłoszenie wniosku

Kluczowe znaczenie ma ocena, czy we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub czy w danym okresie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne. Zaniechanie tego obowiązku może skutkować tym, że organy podatkowe uznają winę członka zarządu i pociągną go do odpowiedzialności za wymagalne zobowiązania pieniężne spółki wobec wierzycieli, w tym wobec Skarbu Państwa.

Wina członka zarządu i jej znaczenie

Aby przypisać odpowiedzialność, organ podatkowy musi dokonać kwalifikacji prawnej zachowania członka zarządu. Bada się nie tylko sam fakt powstania zaległości, ale również to, czy członek zarządu dopełnił obowiązków związanych z prowadzeniem spraw danej spółki, w szczególności – czy miał realną możliwość zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a także czy wskazał majątek spółki pozwalający na zaspokojenie zaległości podatkowych spółki.

Majątek spółki a odpowiedzialność osobista

Co do zasady to spółka odpowiada swoim majątkiem za jej zobowiązania pieniężne. Jednak w sytuacji, gdy egzekucja wobec spółki jest w części bezskuteczna, jego odpowiedzialność może zostać przeniesiona na członków zarządu. W praktyce oznacza to, że nawet jeżeli spółka posiada ograniczoną odpowiedzialność, w pewnych okolicznościach członkowie zarządu mogą ponosić osobiste konsekwencje finansowe.

Prawo restrukturyzacyjne jako narzędzie ochrony

Członkowie zarządu mogą bronić się przed odpowiedzialnością, wykazując, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub że w tym samym czasie spółka otworzyła postępowanie restrukturyzacyjne. Zgodnie z ustawą – Prawo restrukturyzacyjne – otwarcie takiego postępowania może skutecznie zwolnić zarząd z odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe powstałe w okresie pełnienia funkcji.

Zgodnie z Ordynacją podatkową, jeżeli egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna, odpowiedzialność może zostać przeniesiona na członka zarządu spółki. Warunkiem uniknięcia tej odpowiedzialności jest wykazanie, że we właściwym czasie złożono wniosek o upadłość albo że członek zarządu wskazuje mienie spółki, z którego egzekucja pozwoli w znacznej części pokryć zaległości podatkowe spółki kapitałowej. To szczególnie istotne w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której co do zasady za zobowiązania odpowiada sama spółka, jednak w praktyce członkowie zarządu spółek kapitałowych muszą liczyć się z możliwością osobistej odpowiedzialności, jeśli nie dopełnią obowiązków przewidzianych przez przepisy.

Czynności w postępowaniu karnoskarbowym

Czynności w postępowaniu karnoskarbowym odgrywają kluczową rolę w ocenie odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki. W sytuacji, gdy spółka nie reguluje swoich zobowiązań podatkowych, a egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, organy podatkowe mogą skierować postępowanie bezpośrednio wobec członków zarządu. Wówczas odpowiedzialność członków zarządu za zaległości podatkowe spółki może obejmować ich cały majątek osobisty, co stanowi poważne ryzyko dla osób pełniących funkcje zarządcze.

Jednym z najważniejszych elementów ochrony przed odpowiedzialnością jest właściwe i terminowe zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Zgodnie z przepisami, członek zarządu powinien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od momentu powstania niewypłacalności spółki, czyli gdy zaległości podatkowe spółki lub inne zobowiązania pieniężne nie są regulowane przez ponad trzy miesiące. Jeżeli członek zarządu wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub że niezgłoszenie wniosku nastąpiło bez jego winy, może on skutecznie uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spółki.

Kolejną istotną możliwością obrony jest wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części. Jeśli członek zarządu wskaże mienie spółki, które pozwoli organom podatkowym na skuteczne przeprowadzenie egzekucji, również może zostać zwolniony z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki.

W ostatnim czasie szczególnego znaczenia nabrały wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), które rozszerzają prawa osób trzecich solidarnie odpowiedzialnych za zobowiązania podatkowe spółki. Zgodnie z najnowszym orzecznictwem TSUE, członkowie zarządu mają prawo do podważania ustaleń faktycznych i prawnych organu podatkowego oraz do pełnego dostępu do akt postępowania. To przełomowe stanowisko, które wzmacnia pozycję obronną członków zarządu w toku postępowania karnoskarbowego.

Podsumowując, odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki jest złożoną kwestią, wymagającą nie tylko znajomości przepisów Ordynacji podatkowej, ale także bieżącego śledzenia orzecznictwa TSUE oraz analizy sytuacji finansowej spółki. Właściwe działania – takie jak terminowe zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości, wskazanie mienia spółki czy aktywna obrona w postępowaniu – mogą skutecznie ograniczyć ryzyko ponoszenia odpowiedzialności całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe spółki. Dla członków zarządu spółek kapitałowych to nie tylko obowiązek, ale i realna szansa na ochronę własnych interesów w przypadku problemów finansowych spółki.

Reprezentacja i odpowiedzialność członków zarządu w postępowaniach podatkowych, składkowych i karnych skarbowych

Pełnienie funkcji w zarządzie spółki to nie tylko zarządzanie i reprezentowanie, ale również realna odpowiedzialność – również osobista. Wynagrodzenie członka zarządu może być ustalane na podstawie umowy, a także z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu, co ma wpływ na obowiązki podatkowe i składkowe. Obowiązki członka zarządu obejmują również rozliczenia z funduszem pracy oraz ubezpieczeniem społecznym, a także wynikają ze związku z pełnioną funkcją. Koszty uzyskania przychodu związane z wynagrodzeniem członka zarządu mogą być rozliczane w systemie ubezpieczeń społecznych. Zarząd spółki odpowiada także za rozliczenia na rzecz spółki oraz wobec wspólników i jako wspólnik. W praktyce często korzysta się z interpretacji indywidualnej organów podatkowych w zakresie wynagrodzeń i świadczeń dla członków zarządu. Kancelaria reprezentuje klientów w sprawach dotyczących wynagrodzenia, składek i rozliczeń podatkowych członków zarządu.

W praktyce oznacza to, że jeżeli spółka posiada zaległości wobec organów podatkowych lub ZUS, a egzekucja wobec niej okaże się bezskuteczna, odpowiedzialność może zostać przeniesiona na osoby zarządzające. Dodatkowo, nieprawidłowości w deklaracjach, brak wymaganych zgłoszeń czy opóźnienia w złożeniu wniosku o upadłość mogą prowadzić do postawienia zarzutów z Kodeksu karnego skarbowego.

Kiedy pojawia się odpowiedzialność karna skarbowa?

Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego skarbowego, odpowiedzialność ponoszą osoby fizyczne, które swoim działaniem (lub zaniechaniem) naruszyły obowiązki podatkowe. Aby można było pociągnąć kogoś do odpowiedzialności, organ ścigania musi wykazać:

• istnienie obowiązku – np. złożenia deklaracji VAT, zapłaty podatku CIT, złożenia sprawozdania,
• działanie sprzeczne z tym obowiązkiem,
• winę sprawcy – co do zasady w formie umyślnej lub rażącego niedbalstwa.

Odpowiedzialność karna skarbowa jest ściśle związana z pełnioną funkcją członka zarządu oraz zakresem jego obowiązków. To właśnie pełniona funkcja decyduje o zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe i ryzyko ponoszenia konsekwencji prawnych.

W praktyce bardzo często organy prowadzą jednocześnie postępowania podatkowe i karno-skarbowe, co znacznie podnosi poziom ryzyka i wymaga spójnej strategii obrony od samego początku.

Zabezpieczenia majątkowe w toku postępowania

Już na wczesnym etapie postępowania karnego skarbowego organy mogą sięgnąć po środki zabezpieczające, w tym:

• blokadę rachunku bankowego (firmowego i prywatnego),
• zajęcie ruchomości (np. samochodów, udziałów),
• wpis hipoteki przymusowej na prywatnej nieruchomości członka zarządu.

Dlatego szybka reakcja prawnika i wniosek o uchylenie lub ograniczenie zabezpieczenia są często kluczowe dla ochrony interesów klienta.

Wynagrodzenie i koszty obsługi prawnej

Wynagrodzenie członka zarządu stanowi istotny element związany z pełnieniem funkcji w spółce. Członkowie zarządu mogą otrzymywać wynagrodzenie zarówno w formie pieniężnej, jak i niepieniężnej, na przykład w postaci świadczeń dodatkowych, takich jak ubezpieczenie zdrowotne, samochód służbowy czy inne benefity. Warto pamiętać, że koszty obsługi prawnej, w tym wynagrodzenie adwokata reprezentującego członka zarządu w sprawach związanych z wykonywaniem obowiązków, mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu spółki. Odpowiednie uregulowanie zasad wynagradzania w umowie spółki oraz dokumentowanie ponoszonych kosztów jest kluczowe zarówno z perspektywy podatkowej, jak i bezpieczeństwa członków zarządu. Świadomość praw i obowiązków w zakresie wynagrodzenia oraz kosztów obsługi prawnej pozwala członkom zarządu skutecznie zarządzać ryzykiem i dbać o interesy własne oraz spółki.

Publikacje i orzecznictwo

Znajomość aktualnych publikacji oraz orzecznictwa dotyczącego odpowiedzialności podatkowej członków zarządu jest niezbędna dla osób pełniących funkcje w spółkach z o.o. Szczególne znaczenie mają wyroki sądów, które precyzują zakres odpowiedzialności członków zarządu oraz zasady reprezentacji spółki. Regularne śledzenie zmian w prawie, interpretacji oraz opinii prawnych pozwala członkom zarządu skutecznie realizować swoje obowiązki i minimalizować ryzyko związane z odpowiedzialnością za działania spółki.

Dlaczego warto działać od razu?

W sprawach dotyczących odpowiedzialności zarządu czas ma kluczowe znaczenie. Wcześnie podjęte działania:

• ograniczają ryzyko odpowiedzialności majątkowej,
• pozwalają skutecznie przeciwdziałać zabezpieczeniom majątkowym,
• budują konsekwentną linię obrony jeszcze przed wniesieniem aktu oskarżenia,
• zwiększają szanse na zakończenie sprawy bez rozprawy i bez wyroku skazującego.

Skontaktuj się z nami, jeśli:

• otrzymałeś zawiadomienie o kontroli podatkowej lub celno-skarbowej,
• spółka posiada zaległości wobec ZUS lub urzędu skarbowego,
• grozi Ci odpowiedzialność za długi spółki lub blokada konta,
• chcesz zabezpieczyć się przed odpowiedzialnością z art. 116 Ordynacji podatkowej,
• otrzymałeś wezwanie do złożenia wyjaśnień lub zarzuty karne skarbowe.

Skontaktuj się z nami!